Học trực tuyến và học kết hợp: đâu là phương pháp tối ưu?
Trước khi công nghệ ra đời, các phương pháp giảng dạy truyền thống vẫn còn phụ thuộc khá nhiều vào tài liệu in giấy, học sinh vẫn phải làm bài trên lớp từ sách dành cho học sinh và làm bài về nhà vào vở bài tập.
Đây là một cách tiếp cận đã được chứng minh và về cơ bản, cấu trúc của lớp học không thay đổi quá nhiều. Tuy nhiên, điểm khác biệt ở thời điểm hiện tại chính là sự thịnh hành của công nghệ cũng như vị trí của công nghệ trong lĩnh vực giáo dục. Công nghệ phát triển không ngừng, cũng giống như cách thức chúng ta dạy và học.
Trong thập niên 70 và 80, băng cát-xét được sử dụng như một công cụ giáo dục. Sau đó, vào thập niên 90, chúng ta dần đón nhận những tiến bộ của công nghệ máy tính, tạo tiền đề cho việc sử dụng máy tính cá nhân trong môi trường lớp học. Như vậy, chúng ta thấy được cơ hội phát triển các phương pháp giảng dạy trực tuyến như một cách thức giảng dạy mới bổ sung cho mô hình học tập trực diện.
Tuy công nghệ vào thời kỳ đó vẫn còn hạn chế, nó cũng đã đánh dấu một thời điểm quan trọng trong giảng dạy. Các nhà giáo dục nhận ra rằng việc dạy và học có thể được triển khai bên ngoài lớp học và mang lại lợi ích to lớn cho người học.
Trong bối cảnh giảng dạy tiếng Anh, có rất nhiều yếu tố đang dần thay đổi cách thức chúng ta học tập, cụ thể là: mong muốn truy cập thông tin theo yêu cầu của người học cao hơn bao giờ hết; cạnh tranh khốc liệt để có được sự chú ý; và tất nhiên không thể thiếu, là sự phát triển nhanh chóng chưa từng có của công nghệ.
Cuối cùng, cách thức học tập của chúng ta không giống nhau, mỗi người có một lộ trình học tập riêng. Vì vậy, đâu đó vẫn tồn tại những khó khăn cho giáo viên khi đi tìm cách tiếp cận người học tiếng Anh hiện đại – vậy đâu là cách tiếp cận tốt nhất?
Tham gia học trực tuyến và học kết hợp. Học thực tế lẫn trực tuyến, học theo chương trình được thiết kế riêng, học theo phương pháp số hoá, v.v. Chúng ta thường nghe thấy những cụm từ này, nhưng trên thực tế, không phải lúc nào cũng thấy được, cảm nhận hay triển khai rõ ràng những khái niệm này.
Hãy tìm hiểu kỹ hơn về phương pháp học trực tuyến
Học trực tuyến là gì? Về cơ bản, cách tiếp cận này là một môi trường học tập tồn tại trực tuyến. Người học có thể luyện tập theo tốc độ riêng của mình, tự làm bài tập về nhà theo khung thời gian riêng, và tự tổ chức việc học của mình.
Kayo Taguchi là người quản lý danh mục giảng dạy tiếng Anh (ELT) của Pearson tại châu Á. Cô cho biết, lợi ích lớn nhất của phương pháp giảng dạy trực tuyến là lượng dữ liệu có thể khai thác lớn hơn, điều đó có nghĩa là chúng ta có thể theo dõi tiến độ, phân tích các con số đằng sau mô hình người học, theo đó, áp dụng các cách học tập phù hợp.
“Chính các giáo viên đang tạo nên môi trường lớp học trực tuyến, nơi họ có thể triển khai các hoạt động tương tác như: bỏ phiếu, chia nhóm lớp học và các hoạt động chia đội khác; tất cả đều hoàn toàn trực tuyến. Điều này mở ra cơ hội cho phép học sinh chuyển sang làm bài tập về nhà bên ngoài lớp học. Thậm chí, học sinh còn có thể học bổ sung theo khung thời gian riêng nhờ môi trường trực tuyến này.”
Trong khi phương pháp học trực tuyến cho phép học sinh sáng tạo theo cách tiếp cận riêng của mình để làm bài về nhà và học ngoại khoá, thì đâu đó vẫn tồn tại nhiều thách thức liên quan tới việc chỉ học trực tuyến này.
Theo Kayo, cách tiếp cận này phụ thuộc vào khả năng truy cập công nghệ, kết nối Internet tốt và tính kỷ luật của học sinh.
“Công nghệ cũng có những vấn đề phát sinh khi chúng ta học tập và giảng dạy trực tuyến, chẳng hạn như khi ai đó vô tình tắt tiếng, hoặc nếu người học không có máy tính, hoặc đường truyền Internet của họ không đủ chất lượng, hoặc họ đang xem gì đó trên điện thoại – luôn tồn tại những thách thức thông thường như vậy.”
Còn đối với giáo viên, cần cân nhắc việc quản trị khi tổ chức lớp học trực tuyến và nâng cao kỹ năng về nền tảng để hiểu được cách thức tận dụng tối đa môi trường lớp học trực tuyến.
Kayo cũng cho biết thêm, chỉ cần một chút đào tạo và kế hoạch rõ ràng, phương pháp dạy học trực tuyến có thể trở nên rất hiệu quả.
“Ví dụ: nếu người học bỏ lỡ một buổi học thì giáo viên có thể cung cấp bản ghi âm của buổi học trực tuyến hoặc tệp PDF có chứa nội dung tổng quan của bài học. Và trong những thời điểm chưa từng có tiền lệ như hiện nay, khi chúng ta phải đối mặt với COVID-19, thì bạn vẫn có thể truy cập vào các khoá học từ bất cứ nơi đâu, mà không cần phải đến lớp học”.
Thế còn phương pháp học kết hợp thì sao?
Đúng như tên gọi của nó, học kết hợp là sự kết hợp giữa hai phương pháp: học trực diện theo kiểu truyền thống và học trực tuyến. Nếu chúng ta biểu thị phương pháp này theo dạng biểu đồ Ven, thì biểu đồ sẽ như sau:
- Khu vực A là học trực tuyến
- Khu vực B là học trực diện
- Khoảng giao giữa A và B biểu thị việc học kết hợp
Kayo nói rằng cách tối ưu nhất để áp dụng phương pháp học kết hợp là: nếu các bài tập về nhà được giao cho học sinh làm trên mạng, điều này sẽ mở ra một loạt các cơ hội cho phép thu thập dữ liệu, thông tin chuyên sâu về thói quen học tập, cũng như điểm mạnh và điểm yếu của người học.
Điều này cho phép giáo viên tiếng Anh quyết định cách thức điều chỉnh phương pháp khi đứng lớp giảng dạy. Vì vậy, nếu dữ liệu đang cho thấy lĩnh vực cần chú ý là ngữ pháp, thì thông tin này sẽ giúp tuỳ chỉnh phương pháp dạy trực diện.
“Làm bài tập về nhà trên mạng cho phép bạn theo dõi mọi thứ, và đó chính là giá trị của việc học tập trực tuyến. Vì vậy, chỉ với việc giao bài tập về nhà, bạn có thể thấy được học sinh nào học tập chủ động và thời gian học sinh dành ra cho mỗi hoạt động, và từ đó, mang đến cho giáo viên nhiều thông tin hơn về những phần mà học sinh đã học tốt hoặc đang gặp vấn đề.
Và rồi, với dữ liệu này, chúng ta có thể thấy rất rõ điểm số của học sinh trong từng lĩnh vực, nhờ đó, biết được lĩnh vực nào cần hỗ trợ nhiều hơn hay cần giáo viên lưu tâm hơn. Học viên cũng có thể cần hỗ trợ trong các hoạt động về ngữ pháp hoặc nghe.
Điều đó sẽ giúp giáo viên điều chỉnh và thậm chí, thay đổi phương pháp giảng dạy của mình trong suốt khoá học; tương tự như vậy với phương pháp dạy học kết hợp, bạn có thể tập trung vào một số lĩnh vực, trong khi vẫn duy trì môi trường lớp học truyền thống”.
Những lợi ích của phương pháp học kết hợp là gì?
Lợi ích của phương pháp này thường gắn chặt với việc tạo ra một bộ khung cho phép gắn kết lâu dài; có nhiều cách để làm như vậy đối với một cấu phần trực tuyến trong phương thức học kết hợp.
Ví dụ: nếu chúng ta chỉ xét tới sự tập trung của học sinh, thì phương thức học kết hợp cho phép chúng ta điều chỉnh, uốn nắn lại nếu vấn đề được xác định là do sự tập trung của học sinh. Yếu tố trên lớp cũng góp phần thúc đẩy một môi trường học tập mang tính tập thể và cộng tác; điều này cho phép học sinh và giáo viên xác định được các câu hỏi và quan ngại mà không thể trao đổi trực tuyến một cách hiệu quả.
Kayo nói rằng phương pháp kết hợp thường được ưa chuộng, bởi nó mô phỏng rõ nét môi trường khảo thí hiện đại.
“Một trong những điều cần lưu ý trong phương pháp dạy học kết hợp là phương pháp này tương tự với trải nghiệm làm bài thi, bởi hiện nay, hầu hết các bài thi đều được tổ chức trực tuyến. Điều này giúp người học cảm thấy quen thuộc trong môi trường hiện đại này với tư cách là một thí sinh dự thi.
Bên cạnh đó, cũng có thêm lợi ích khác của việc giao tiếp trực diện trong lớp học truyền thống, quay lại đúng bản chất cộng tác của các hoạt động nhóm và làm việc theo dự án.
Tương tác trực diện là một mảnh ghép quan trọng trong mô hình giảng dạy kết hợp; bạn vẫn có thể triển khai các hoạt động nhóm và làm việc theo dự án theo cách truyền thống, mà vẫn hoàn thành bài tập về nhà trực tuyến. Điều này có giá trị rất lớn đối với việc học tiếng Anh.”
Đâu là cách thức kiểm tra phù hợp cho học trực tuyến và học kết hợp?
Có rất nhiều yếu tố liên quan trong việc đo lường kết quả kiểm tra đầu ra của phương pháp giảng dạy trực tuyến và kết hợp, giáo viên có thể xét năng lực học tập của người học bằng cách sử dụng công nghệ bổ trợ cho phương pháp giảng dạy của họ.
Nhằm triển khai giảng dạy trực tuyến hoặc giảng dạy kết hợp một cách hiệu quả, giáo viên nên đầu tư vào đúng công nghệ có thể hỗ trợ phương pháp của họ, nhờ vậy, sẽ khiến mọi chuyện trở nên dễ dàng hơn nhiều.
Nếu bạn không khai thác công nghệ, bạn có thể sẽ bị phụ thuộc quá nhiều vào sách vở bài tập. Vì vậy, với phương pháp học kết hợp, bạn có sẵn dữ liệu để dùng lặp lại hoặc xoay vòng khi cần. Đây là chìa khoá tạo nên một môi trường học tập kết hợp thành công. Điều này cũng giúp bạn tiết kiệm được kha khá thời gian!
Cuối cùng, người học luyện tập càng nhiều và hoàn thành càng nhiều bài tập được giao thì càng có tác động tích cực đến lộ trình học tập của họ. Theo Kayo, phương pháp kết hợp cho phép giáo viên đưa ra cách tiếp cận có mục tiêu rõ ràng hơn, chuẩn bị kỹ càng cho mọi tình huống.
“Tại Pearson, chúng tôi đã sử dụng những cụm từ tập trung vào việc loại bỏ sự phỏng đoán ra khỏi hành trình học tiếng, và khi làm được điều này thông qua các phương pháp giảng dạy hiện đại, đây là một lợi thế lớn. Bạn không chỉ chọn ngẫu nhiên một thứ gì đó để học, mà đây là một phương pháp có mục tiêu rõ ràng hơn, và điều này sẽ giúp bạn tận dụng tốt hơn thời gian của bản thân, đề ra những bước đi cụ thể hơn để thành công trong việc học tiếng Anh”.
Continue reading: PODCAST: Episode 2 — A portrait of a global school in Southeast Asia
English | ไทย | Tiếng Việt
