Reforma oświaty to już nie odległa perspektywa, ale realne zmiany w Twojej szkole. Dowiedz się, na czym polegają, od kiedy wchodzą w życie, jak je ujarzmić i odnaleźć się na każdym etapie wdrażania nowych realiów edukacyjnych. Tutaj znajdziesz wszystkie najpotrzebniejsze informacje, komentarze eksperta, praktyczne szkolenia i niezbędne dokumenty.
- Uszczuplona podstawa programowa
- Egzaminy zewnętrzne
- Podręczniki
- Ekspert odpowiada
Etap II – Duża reforma (2026, 2027)
- Nowa podstawa programowa
- Egzaminy zewnętrzne
- Podręczniki
- Ekspert odpowiada
Zmiany w skrócie
27 września 2024 r. Ministerstwo Edukacji Narodowej wraz z Instytutem Badań Edukacyjnych ogłosiło plan reformy, zakładającej kompleksową zmianę podstawy programowej wychowania przedszkolnego i kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. W ślad za zmianami podstawy programowej idą także modyfikacje wymagań egzaminacyjnych dla egzaminu ósmoklasisty oraz matury.
Zmiany podzielono na dwa etapy:
- Etap I, tzw. „mała reforma”, to doraźne zmiany obowiązujących przepisów wprowadzone od września 2024 roku, będące odpowiedzią na bieżące wyzwania edukacyjne i krokiem w stronę długofalowych zmian.
- Etap II, tzw. „duża reforma”, to kompleksowa przebudowa podstawy programowej, która wejdzie w życie stopniowo począwszy od września 2026 (dla szkół podstawowych) oraz września 2027 (dla szkół średnich).
Etap I - Mała reforma (2024)
Uszczuplona podstawa programowa
Na mocy rozporządzenia MEN, od 1 września 2024 w klasach 4-8 szkoły podstawowej oraz 1-4(5) szkoły średniej obowiązuje uszczuplona podstawa programowa. Zmiany zostały wprowadzone w tym samym momencie do wszystkich wymienionych klas i dotyczą:
- obniżenia ogólnego poziomu wyjściowego CEFR o pół,
- wykreślenia wybranych aspektów leksykalnych z wymagań szczegółowych,
- korekty wymaganych form pisemnych.
Nasi eksperci przygotowali dla Państwa porównanie podstawy programowej wraz z komentarzem.
Pobierz porównanie dla szkoły podstawowej: z komentarzem, bez komentarza
Pobierz porównanie dla szkoły ponadpodstawowej: z komentarzem, bez komentarza
Uszczuplenie podstawy programowej nie wymaga opracowania nowego programu nauczania. Wystarczy, że nauczyciel złoży u dyrektora szkoły aneks do obecnie realizowanego programu. Zmiany nie dotyczą klas 1-3 szkoły podstawowej.
Egzaminy zewnętrzne
W związku ze zmianami w podstawie podstawowej, która obowiązuje od roku szkolnego 2024/2025, wprowadzono także zmiany w przeprowadzeniu egzaminu ósmoklasisty i egzaminu maturalnego. Centralna Komisja Egzaminacyjna przygotowała zaktualizowane Informatory o egzaminie ósmoklasisty i egzaminie maturalnym uwzględniające wprowadzone w podstawie programowej zmiany.
Podręczniki
Zgodnie z komunikatem MEN, uszczuplenia nie wymuszają zmiany podręczników ani programów nauczania. Zatem podręczniki Pearson, z których Państwo korzystają, są zgodne z aktualną podstawą programową i posiadają aktualne numery dopuszczeń.
Aby ułatwić Państwu pracę z naszymi kursami, przygotowaliśmy przewodniki zawierające wskazówki i rekomendacje do pracy z naszymi kursami w oparciu o uszczuploną podstawę programową.
Ekspert odpowiada
Jak duże zmiany w sposobie pracy nauczyciela wymusza Mała Reforma?
Niewielkie. W przypadku klas 1-3 szkoły podstawowej nie ma żadnych zmian. Nauczyciele klas 4-8 powinni upewnić się, że korzystają z rozkładów materiału, w których zaznaczone są treści wymagane oraz ponadprogramowe, oraz uzupełnili program nauczania aneksem.
Zachęcamy do pobrania aneksów do programów nauczania opracowanych przez Pearson:
Etap II - Duża reforma (2026, 2027)
Nowa podstawa programowa
Duża reforma wprowadza nową podstawę programową sukcesywnie, rok po roku do wszystkich roczników szkoły podstawowej i ponadpodstawowej. Zasadnicze kierunki zmian to:
- Uelastycznienie dokumentu poprzez danie nauczycielom możliwości wyboru wariantu podstawy zgodnie z poziomem zaawansowania uczniów, określając przy tym ścieżkę minimalną, wymaganą do zdania egzaminu ósmoklasisty lub maturalnego.
- Określenie obligatoryjnych i fakultatywnych efektów uczenia się w obrębie znajomości środków językowych
- Uszczegółowienie efektów uczenia się w obrębie celu dotyczącego przetwarzania
- Priorytet: komunikacja ustna – w dokumencie zwiększono znaczenie komunikacji ustnej i rozumienia różnorodnych akcentów.
- Podkreślenie w podstawie programowej do drugiego języka istoty komunikacji ustnej oraz pracy nad repertuarem środków językowych, w szczególności leksykalnych, przy równoczesnym ograniczeniu funkcji wskazujących na zagadnienia gramatyczne, np. czas przeszły tylko do wskazanych czasowników o wysokiej frekwencyjności w języku (ten efekt uczenia się został ograniczony do kilkunastu wskazanych w podstawie czasowników).
Tak zaproponowane kierunki umożliwiają kształcenie prowadzące do rozwinięcie i udoskonalenie zespołu kompetencji oczekiwanych w dzisiejszym świecie oraz na rynku pracy, określonych w Profilu absolwenta.
Co jeszcze się zmienia?
- Zwiększa się liczba etapów edukacyjnych z 3 do 4:
I etap – klasy 1-3 szkoły podstawowej
II etap – klasy 4-6 szkoły podstawowej
III etap – klasy 7-8 szkoły podstawowej
IV etap – klasy 1-4(5) szkoły ponadpodstawowej - Dotychczas używane pojęcia „ogólnych i szczegółowych celów kształcenia” zostają zastąpione odpowiednio „ogólnymi i szczegółowymi efektami uczenia się”, podkreślając aktywną rolę ucznia w procesie edukacji.
- Wprowadza się obowiązkowe doświadczenia edukacyjne (proponowana liczba 2 w ciągu roku szkolnego). Doświadczenia edukacyjne mają za zadanie integrować kształcenie językowe z rozwojem kompetencji społecznych i osobistych oraz rozwojem sprawczości)
Egzaminy zewnętrzne
Zmiany w obrębie egzaminów zewnętrznych, będące konsekwencją zmiany podstawy programowej, są wciąż przed nami. Zgodnie z wymogami formalnymi, Centralna Komisja Egzaminacyjna zobowiązana jest opublikować:
- Informator o egzaminie ósmoklasisty – nie później niż 31 sierpnia 2030r.
- Informator o egzaminie maturalnym – nie później niż 31 sierpnia 2030r.
Podręczniki
Numer dopuszczenia MEN dla podręcznika oznacza, że realizuje on konkretną podstawę programową. Zmiana podstawy programowej oznacza, że w roku wprowadzenia nowej podstawy do danej klasy, dotychczas dopuszczone dla tej klasy podręczniki tracą swoje numery, a nauczyciel powinien wybrać nowy podręcznik z listy nowo dopuszczonych.
Ekspert odpowiada
Czy zmienią się ramowe plany nauczania?
Nie, ramowe plany nauczania pozostają niezmienne.
dr Anna Abramczyk - nauczycielka języka niemieckiego z 26-letnim stażem pracy na wszystkich etapach edukacyjnych, odznaczona honorowym tytułem Profesora Oświaty przez Minister Edukacji Narodowej za wybitne osiągnięcia w pracy dydaktycznej i naukowej, doradca metodyczny WCDN, egzaminatorka, rzeczoznawca MEN ds. podręczników, a także ekspert MEN ds. awansu zawodowego, współautorka podstawy programowej, autorka programów nauczania, artykułów specjalistycznych i naukowych, materiałów dydaktycznych.
Zachęcamy także do zapoznania się z oficjalnymi dokumentami
- Webinarium IBE PIB
- Propozycje zmian wg IBE PIB
- Profil absolwenta: dla przedszkola i szkoły podstawowej, dla szkoły ponadpodstawowej
- Aktualny status legislacyjny